در این مطلب قصد داریم شما را با دلایل هرزهنگاری و پیامدهایی كه این پدیده میتواند بر روی كودكان و نوجوانان داشته باشد، آشنا كنیم. در پایان نیز چند راهكار برای والدین خواهیم داشت.
آمارها نشان میدهد افراد دوازده تا هفده ساله از گروههای عمده مراجعهكننده به محصولات حاوی هرزهنگاری هستند. برخی آمارها نیز بیان میدارند متوسط اوّلین سنّ مراجعهكننده به محصولات هرزهنگاری، یازده سالگی است كه این سن نیز در حال كاهش است. در واقع، این محصولات تبدیل به اوّلین و سادهترین مسیر برای دریافت اطّلاعات و آموزش جنسی این دامنه سنّی شدهاند؛ در حالیكه این تصاویر و فیلمها، از هرگونه آموزش و بیان واقعيّتها و مسائل بهداشتی خالی است و كودكان و نوجوانان را در معرض خطرهای جسمی و روانی قرار میدهد.
برخي از اين آسيبها و خطرات عبارتند از:
- عقاید و نگرشهای غلط جنسی:
محصولات هرزهنگاری، به صورت اغراقآمیز و غیرواقعی رابطه جنسی را نشان میدهند؛ در نتیجه باعث میشوند كودك و نوجوان كه هنوز نگرش و اطّلاعاتی نسبت به امور جنسی ندارد، به صورت كامل این عقاید و باورهای غلط را قبول كند و در واقع، این تصاویر و محتوا را به عنوان الگوی درست رابطه جنسی بپذیرد. بنابراین در بزرگسالی و در برخورد با واقعيّت رابطه جنسی، دچار مشكل خواهد شد.
- در معرض خشونت و تجاوز...
برخی افراد بزرگسال كه دچار انحرافات جنسی هستند، ممكن است از تصاویر و فیلمهای محرّك جنسی به طرق مختلف استفاده كنند كه هدفشان تحریك و فریب كودكان و نوجوانان است. از سویی تماشای این تصاویر باعث میشود كودك و نوجوان بیشتر در معرض برقراری رابطه جنسی قرار گیرد كه نتیجه آن خشونت و تجاوز جنسی خواهد بود. گزارشها نیز نشان میدهد که متجاوزان جنسی از تصاویر برای تحریك كودكان و همچنین متقاعدسازی و بازداری احساسات آنان استفاده میكنند.
- بلوغ جنسی زودرس:
هنگامی كه كودك با تصاویر و محرّكهای مختلف جنسی، زودتر از سنّ مناسب خود برخورد كند، امكان بلوغ جنسی زودرس وجود دارد. این بلوغ جنسی زودرس گرچه برای پسربچّه ها خوشایند است، در هر حال میتواند برای هر دو جنس آسیبها و مشكلات فراوان خاصّ خود را ایجاد كند، مانند انجام رفتارهای جنسی زودهنگام، بروز هیجانات منفی ناشی از تغییرات بدنی، طرد توسط همسالان، انتظارات بیش از حدّ اطرافیان و والدین و...
- تقلید و انجام رفتارهای جنسی:
مشاهده میشود برخی از كودكان و نوجوانان پس از تماشای صحنهها و فیلمهای مستهجن، به تقلید آن اعمال با دوستان و حتّی افراد كوچكتر از خود مبادرت ورزیدهاند كه خود میتواند زمینهساز بارداریهای ناخواسته، ابتلا به بیماریهای جنسی و حتّی اعتیاد و وابستگی به رابطه جنسی شود.
- ایجاد ترس و سردرگمی
در هرزهنگاری، معمولاً كودكان و نوجوانان خیلی زودتر از زمان لازم و به طور نابههنگام درباره روابط جنسی اطّلاعات كسب میكنند؛ درحالیكه آمادگی لازم برای انجام چنین كاری را ندارند كه باعث ایجاد سردرگمی و ترس و حتّی حالت تنفّر نسبت به مسائل جنسی در زمان كنونی و آینده كودك میشود. حتّی مشاهده میشود برخی از كودكان پس از رویارویی با این تصاویر، به شدّت حالتهای اضطرابی و علائمی مانند كابوسهای شبانه، ناخن جویدن و شب ادراری پیدا كردهاند.
دلایل گرایش به
حال كه با برخی از مهمترین آسیب های هرزهنگاری در دوران كودكی و نوجوانی آشنا شدید، بهتر است با دلایل، گرایش به محصولات هرزهنگاری در این سنین نیز آشنا شوید. مطالعه و آگاهی نسبت به این دلایل، خود می تواند قدمی مؤثّر در جهت پیشگیری از هرزهنگاری كودكان و نوجوانان باشد.
- كنجكاوی:
اصلیترین دلیل گرایش به هرزهنگاری در سنین پایین، كنجكاوی درباره مسائل جنسی است. در این سن، فرد دوست دارد از فرآیند جنسی آگاهی پیدا كند؛ در حالیكه بنا به دلایلی، افراد حتّی تا سنین هجده سالگی اطّلاعات درست و مدوّنی در مورد مسائل جنسی فرا نمیگیرند و این اطّلاعات در حدّ مسائل دوران بلوغ، آن هم توسط معلّمان باقی میماند. در حالیكه نوجوان در اوج فشار جنسی است و رویدادهای جنسی را حس میكند، به غیر از دوستان خود به دنبال منابع دیگری میگردد و این منابع اگر فراهم نشود، به سراغ محصولات هرزهنگاری خواهد رفت.
- برخورد ناگهانی و تصادفی:
برخی از كودكان و نوجوانان، اوّلین بار محصولات هرزهنگاری را به صورت كاملاً ناخواسته و اتّفاقی مشاهده كردهاند؛ برای مثال كودكی كه با روشن كردن دستگاههای صوتی و تصویری، به ناگاه با تصاویر هرزهنگاری روبرو میشود؛ زیرا والدینش فراموش كردند كه CD یا DVD را قبلاً از دستگاه خارج كنند یا نوجوانی كه در جستوجوی اینترنتی خود به صورت تصادفی با یك سایت هرزهنگاری آشنا میشود. این برخوردهای تصادفی و غیرقابل پیشبینی بر كودكان و نوجوانان ثأثیرهای متفاوتی میگذارد. برخی از آنان، حالت شوك و ترس پیدا میكنند و برخی حسّ كنجكاوی، كه باعث میشود دوباره به آن تصاویر مراجعه كنند.
- حسّ خوب بزرگ شدن:
تماشای فیلمها و صحنههای مستهجن و موارد هرزهنگاری به نوجوانان، این امكان را میدهد كه به خود و دیگران، به خصوص همسالان خودشان، ثابت كنند بزرگ شده اند؛ زیرا تماشای این نوع تصاویر برای آنها ممنوع است و محتوایشان خاصّ بزرگسالان است؛ پس از این طریق، پا جای پای بزرگسالان میگذارند. این حس، همراه با بیان تجربيّات هرزهنگاری توسط نوجوان به همسالان و دوستان خود و اینكه توسط آنان تأیید شود، تقویت خواهد شد.
- تقلید و فشار همسالان:
گاهی دوستان و همسالان، به نوجوان فشار میآورند که استفاده از محصولات هرزهنگاری را امتحان كند. این در حالی است كه نوجوان از طرفی در معرض اطّلاعات هیجانبرانگیز دوستان خود قرار میگیرد و بر حسّ كنجكاوی او افزوده میشود و از طرفی توسط همسالان خود، به روشهای مختلف تحریك میشود؛ به طور مثال استفاده از محصولات هرزهنگاری را نشان استقلال، بزرگ شدن و هیجان برانگیز توصیف میكنند. در نهایت كودك و نوجوان در مقابل تصمیم عدم استفاده، نمیتواند مقاومت كند. نتایج تحقیقات نیز نشان میدهد، عمده راه آشنایی با محصولات هرزهنگاری، از طریق دوستان صورت گرفته است كه این مطلب تأثیر عمیق گروه دوستان و همسالان را نشان میدهد.
مجتبی علوی